“无以答明时”的意思及全诗出处和翻译赏析

mǒu cháng cì zàn fǔ lú zhàng gāo yùn fù chéng jiàn shì jiā piān tàn yǒng zhī yú zhé
某尝次赞府卢丈高韵复承见示佳篇叹咏之馀辄

jiā shān sì nián bié, méi è hū héng zhī.
家山四年别，梅萼忽横枝。
jiǔ nǐ tóu juàn yì, hái chéng xiào cí jī.
久拟投倦翼，还成效雌羁。
chū zhī yī háo bǔ, mán sù wǔ shí chuī.
初之一毫补，谩素五十炊。
suǒ jiù jìng hé shì, gǎn yán yàn jū mí.
所就竟何事，敢言厌拘縻。
lì mín xiào yǐ mǎn, suī qín yù xī wèi.
吏民笑已满，虽勤欲奚为。
dá yǐ shì bù rán, wú xīn yì qún ér.
答以事不然，吾心异群儿。
kū kū bù néng xián, rèn rǔ liǎo shì jī.
矻矻不能闲，任汝了事讥。
wú dào rì yǐ zhǎng, tiān yùn wú qióng qī.
吾道日已长，天运无穷期。
cháng kǒng yè wèi fù, wú yǐ dá míng shí.
常恐业未富，无以答明时。
guī jiāng bì mén zuò, jǐn xué wú zì qī.
归将闭门坐，谨学毋自期。
kè xīn shì rén yǒng, lì zhì fáng dài huī.
刻心事仁勇，立志防怠隳。
qǐ wǒ dāo guī jì, fā cǐ méng mèi zī.
乞我刀圭剂，发此蒙昧姿。