《鵩鸟赋》 贾谊

fú niǎo fù
鵩鸟赋

yì wèi cháng shā wáng fù sān nián, yǒu fú fēi rù yì shě.
谊为长沙王傅三年，有鵩飞入谊舍。
fú shì xiāo, bù xiáng niǎo yě.
鵩似鸮，不祥鸟也。
yì jí yǐ zhé jū cháng shā, cháng shā bēi shī, yì zì shāng dào, yǐ wéi shòu bù dé zhǎng, nǎi wèi fù yǐ zì guǎng yě.
谊即以谪居长沙，长沙卑湿，谊自伤悼，以为寿不得长，乃为赋以自广也。
qí cí yuē: dān è zhī suì xī, sì yuè mèng xià, gēng zǐ rì xié xī, fú jí yǔ shě.
其辞曰：单阏之岁兮，四月孟夏，庚子日斜兮，鵩集予舍。
zhǐ yú zuò yú xī, mào shén xián xiá.
止于坐隅兮，貌甚闲暇。
yì wù lái cuì xī, sī guài qí gù.
异物来萃兮，私怪其故。
fā shū zhàn zhī xī, chèn yán qí dù, yuē:" yě niǎo rù shì xī, zhǔ rén jiāng qù.
发书占之兮，谶言其度，曰：“野鸟入室兮，主人将去。
" qǐng wèn yú fú xī:" yǔ qù hé zhī? jí hū gào wǒ, xiōng yán qí zāi.
”请问于鵩兮：“予去何之？吉乎告我，凶言其灾。
yān sù zhī dù xī, yǔ yǔ qí qī.
淹速之度兮，语予其期。
" fú nǎi tàn xī, jǔ shǒu fèn yì kǒu bù néng yán, qǐng duì yǐ yì: " wàn wù biàn huà xī, gù wú xiū xī.
”鵩乃叹息，举首奋翼；口不能言，请对以臆： “万物变化兮，固无休息。
wò liú ér qiān xī, huò tuī ér hái.
斡流而迁兮，或推而还。
xíng qì zhuǎn xù xī, biàn huà ér shàn.
形气转续兮，变化而蟺。
mì mù wú qióng xī, hú kě shèng yán! huò xī fú suǒ yī, fú xī huò suǒ fú yōu xǐ jù mén xī, jí xiōng tóng yù.
沕穆无穷兮，胡可胜言！祸兮福所依，福兮祸所伏；忧喜聚门兮，吉凶同域。
bǐ wú qiáng dà xī, fū chāi yǐ bài yuè qī kuài jī xī, gōu jiàn bà shì.
彼吴强大兮，夫差以败；越栖会稽兮，勾践霸世。
sī yóu suì chéng xī, zú bèi wǔ xíng fù shuō xū mí xī, nǎi xiāng wǔ dīng.
斯游遂成兮，卒被五刑；傅说胥靡兮，乃相武丁。
fū huò zhī yǔ fú xī, hé yì jiū mò mìng bù kě shuō xī, shú zhī qí jí! shuǐ jī zé hàn xī, shǐ jī zé yuǎn wàn wù huí báo xī, zhèn dàng xiāng zhuǎn.
夫祸之与福兮，何异纠纆；命不可说兮，孰知其极！水激则旱兮，矢激则远；万物回薄兮，振荡相转。
yún zhēng yǔ jiàng xī, jiū cuò xiāng fēn dà jūn bō wù xī, yǎng yà wú yín.
云蒸雨降兮，纠错相纷；大钧播物兮，坱圠无垠。
tiān bù kě yù lǜ xī, dào bù kě yù móu chí sù yǒu mìng xī, yān shí qí shí.
天不可预虑兮，道不可预谋；迟速有命兮，焉识其时。
qiě fú tiān dì wèi lú xī, zào huà wéi gōng yīn yáng wèi tàn xī, wàn wù wèi tóng.
且夫天地为炉兮，造化为工；阴阳为炭兮，万物为铜。
hé sàn xiāo xī xī, ān yǒu cháng zé? qiān biàn wàn huà xī, wèi shǐ yǒu jí, hū rán wéi rén xī, hé zú kòng tuán huà wéi yì wù xī, yòu hé zú huàn! xiǎo zhì zì sī xī, jiàn bǐ guì wǒ dá rén dà guān xī, wù wú bù kě.
合散消息兮，安有常则？千变万化兮，未始有极，忽然为人兮，何足控抟；化为异物兮，又何足患！小智自私兮，贱彼贵我；达人大观兮，物无不可。
tān fū xùn cái xī, liè shì xùn míng.
贪夫殉财兮，烈士殉名。
kuā zhě sǐ quán xī, pǐn shù měi shēng.
夸者死权兮，品庶每生。
chù pò zhī tú xī, huò qū xī dōng dà rén bù qū xī, yì biàn qí tóng.
怵迫之徒兮，或趋西东；大人不曲兮，意变齐同。
yú shì xì sú xī, jiǒng ruò qiú jū zhì rén yí wù xī, dú yǔ dào jù.
愚士系俗兮，窘若囚拘；至人遗物兮，独与道俱。
zhòng rén huò huò xī, hào wù jī yì zhēn rén tián mò xī, dú yǔ dào xī.
众人惑惑兮，好恶积亿；真人恬漠兮，独与道息。
shì zhì yí xíng xī, chāo rán zì sàng liáo kuò hū huāng xī, yǔ dào áo xiáng.
释智遗形兮，超然自丧；寥廓忽荒兮，与道翱翔。
chéng liú zé shì xī, dé chí zé zhǐ zòng qū wěi mìng xī, bù sī yǔ jǐ.
乘流则逝兮，得坻则止；纵躯委命兮，不私与己。
qí shēng xī ruò fú, qí sǐ xī ruò xiū dàn hū ruò shēn yuān zhǐ zhī jìng, fàn hū ruò bù xì zhī zhōu.
其生兮若浮，其死兮若休；澹乎若深渊止之静，泛乎若不系之舟。
bù yǐ shēng gù zì bǎo xī, yǎng kōng ér fú dé rén wú lèi xī, zhī mìng bù yōu.
不以生故自宝兮，养空而浮；德人无累兮，知命不忧。
xì gù dì jiè xī, hé zú yǐ yí!"
细故蒂芥兮，何足以疑！”