《后廿九日复上宰相书》 韩愈

hòu niàn jiǔ rì fù shàng zǎi xiàng shū
后廿九日复上宰相书

sān yuè shí liù rì, qián xiāng gòng jìn shì hán yù, jǐn zài bài yán xiàng gōng gé xià.
三月十六日，前乡贡进士韩愈，谨再拜言相公阁下。
yù wén zhōu gōng zhī wèi fǔ xiāng, qí jí yú jiàn xián yě, fāng yī shí sān tǔ qí bǔ, fāng yī mù sān wò qí fā.
愈闻周公之为辅相，其急于见贤也，方一食三吐其哺，方一沐三握其发。
tiān xià zhī xián cái jiē yǐ jǔ yòng, jiān xié chán nìng qī fù zhī tú jiē yǐ chú qù, sì hǎi jiē yǐ wú yú, jiǔ yí bā mán zhī zài huāng fú zhī wài zhě jiē yǐ bīn gòng, tiān zāi shí biàn kūn chóng cǎo mù zhī yāo jiē yǐ xiāo xī, tiān xià zhī suǒ wèi lǐ lè xíng zhèng jiào huà zhī jù jiē yǐ xiū lǐ, fēng sú jiē yǐ dūn hòu, dòng zhí zhī wù fēng yǔ shuāng lù zhī suǒ zhān bèi zhě jiē yǐ dé yí, xiū zhēng jiā ruì lín fèng guī lóng zhī shǔ jiē yǐ bèi zhì, ér zhōu gōng yǐ shèng rén zhī cái, píng shū fù zhī qīn, qí suǒ fǔ lǐ chéng huà zhī gōng yòu jǐn zhāng zhāng rú shì.
天下之贤才皆已举用，奸邪谗佞欺负之徒皆已除去，四海皆已无虞，九夷八蛮之在荒服之外者皆已宾贡，天灾时变、昆虫草木之妖皆已销息，天下之所谓礼、乐、刑、政教化之具皆已修理，风俗皆已敦厚，动植之物、风雨霜露之所沾被者皆已得宜，休征嘉瑞、麟凤龟龙之属皆已备至，而周公以圣人之才，凭叔父之亲，其所辅理承化之功又尽章章如是。
qí suǒ qiú jìn jiàn zhī shì, qǐ fù yǒu xián yú zhōu gōng zhě zāi? bù wéi bù xián yú zhōu gōng ér yǐ, qǐ fù yǒu xián yú shí bǎi zhí shì zhě zāi? qǐ fù yǒu suǒ jì yì néng bǔ yú zhōu gōng zhī huà zhě zāi? rán ér zhōu gōng qiú zhī rú cǐ qí jí, wéi kǒng ěr mù yǒu suǒ bù wén jiàn, sī lǜ yǒu suǒ wèi jí, yǐ fù chéng wáng tuō zhōu gōng zhī yì, bù dé yú tiān xià zhī xīn.
其所求进见之士，岂复有贤于周公者哉？不惟不贤于周公而已，岂复有贤于时百执事者哉？岂复有所计议、能补于周公之化者哉？然而周公求之如此其急，惟恐耳目有所不闻见，思虑有所未及，以负成王托周公之意，不得于天下之心。
rú zhōu gōng zhī xīn, shè shǐ qí shí fǔ lǐ chéng huà zhī gōng wèi jǐn zhāng zhāng rú shì, ér fēi shèng rén zhī cái, ér wú shū fù zhī qīn, zé jiāng bù xiá shí yǔ mù yǐ, qǐ tè tǔ bǔ wò fà wèi qín ér zhǐ zāi? wéi qí rú shì, gù yú jīn sòng chéng wáng zhī dé, ér chēng zhōu gōng zhī gōng bù shuāi.
如周公之心，设使其时辅理承化之功未尽章章如是，而非圣人之才，而无叔父之亲，则将不暇食与沐矣，岂特吐哺握发为勤而止哉？维其如是，故于今颂成王之德，而称周公之功不衰。
jīn gé xià wèi fǔ xiāng yì jìn ěr.
今阁下为辅相亦近耳。
tiān xià zhī xián cái qǐ jǐn jǔ yòng? jiān xié chán nìng qī fù zhī tú qǐ jǐn chú qù? sì hǎi qǐ jǐn wú yú? jiǔ yí bā mán zhī zài huāng fú zhī wài zhě qǐ jǐn bīn gòng? tiān zāi shí biàn kūn chóng cǎo mù zhī yāo qǐ jǐn xiāo xī? tiān xià zhī suǒ wèi lǐ lè xíng zhèng jiào huà zhī jù qǐ jǐn xiū lǐ? fēng sú qǐ jǐn dūn hòu? dòng zhí zhī wù fēng yǔ shuāng lù zhī suǒ zhān bèi zhě qǐ jǐn dé yí? xiū zhēng jiā ruì lín fèng guī lóng zhī shǔ qǐ jǐn bèi zhì? qí suǒ qiú jìn jiàn zhī shì, suī bù zú yǐ xī wàng shèng dé, zhì bǐ yú bǎi zhí shì, qǐ jǐn chū qí xià zāi? qí suǒ chēng shuō, qǐ jǐn wú suǒ bǔ zāi? jīn suī bù néng rú zhōu gōng tǔ bǔ wò fà, yì yí yǐn ér jìn zhī, chá qí suǒ yǐ ér qù jiù zhī, bù yí mò mò ér yǐ yě.
天下之贤才岂尽举用？奸邪谗佞欺负之徒岂尽除去？四海岂尽无虞？九夷、八蛮之在荒服之外者岂尽宾贡？天灾时变、昆虫草木之妖岂尽销息？天下之所谓礼、乐、刑、政教化之具岂尽修理？风俗岂尽敦厚？动植之物、风雨霜露之所沾被者岂尽得宜？休征嘉瑞、麟凤龟龙之属岂尽备至？其所求进见之士，虽不足以希望盛德，至比于百执事，岂尽出其下哉？其所称说，岂尽无所补哉？今虽不能如周公吐哺握发，亦宜引而进之，察其所以而去就之，不宜默默而已也。
yù zhī dài mìng, sì shí yú rì yǐ.
愈之待命，四十馀日矣。
shū zài shàng, ér zhì bù dé tōng.
书再上，而志不得通。
zú sān jí mén, ér hūn rén cí yān.
足三及门，而阍人辞焉。
wéi qí hūn yú, bù zhī táo dùn, gù fù yǒu zhōu gōng zhī shuō yān.
惟其昏愚，不知逃遁，故复有周公之说焉。
gé xià qí yì chá zhī.
阁下其亦察之。
gǔ zhī shì sān yuè bù shì zé xiāng diào, gù chū jiāng bì zài zhì.
古之士三月不仕则相吊，故出疆必载质。
rán suǒ yǐ zhòng yú zì jìn zhě, yǐ qí yú zhōu bù kě zé qù zhī lǔ, yú lǔ bù kě zé qù zhī qí, yú qí bù kě zé qù zhī sòng, zhī zhèng, zhī qín, zhī chǔ yě.
然所以重于自进者，以其于周不可则去之鲁，于鲁不可则去之齐，于齐不可则去之宋，之郑，之秦，之楚也。
jīn tiān xià yī jūn, sì hǎi yī guó, shě hū cǐ zé yí dí yǐ, qù fù mǔ zhī bāng yǐ.
今天下一君，四海一国，舍乎此则夷狄矣，去父母之邦矣。
gù shì zhī háng dào zhě, bù dé yú cháo, zé shān lín ér yǐ yǐ.
故士之行道者，不得于朝，则山林而已矣。
shān lín zhě, shì zhī suǒ dú shàn zì yǎng, ér bù yōu tiān xià zhě zhī suǒ néng ān yě.
山林者，士之所独善自养，而不忧天下者之所能安也。
rú yǒu yōu tiān xià zhī xīn, zé bù néng yǐ.
如有忧天下之心，则不能矣。
gù yù měi zì jìn ér bù zhī kuì yān, shū jí shàng, zú shù jí mén, ér bù zhī zhǐ yān.
故愈每自进而不知愧焉，书亟上，足数及门，而不知止焉。
níng dú rú cǐ ér yǐ, zhuì zhuì yān wéi, bù dé chū dà xián zhī mén xià shì jù.
宁独如此而已，惴惴焉惟，不得出大贤之门下是惧。
yì wéi shǎo chuí chá yān.
亦惟少垂察焉。
dú mào wēi zūn, huáng kǒng wú yǐ.
渎冒威尊，惶恐无已。
yù zài bài.
愈再拜。