《岳阳楼记》 范仲淹

yuè yáng lóu jì
岳阳楼记

qìng lì sì nián chūn, téng zǐ jīng zhé shǒu bā líng jùn.
庆历四年春，滕子京谪守巴陵郡。
yuè míng nián, zhèng tōng rén hé, bǎi fèi jù xīng.
越明年，政通人和，百废具兴。
nǎi chóng xiū yuè yáng lóu, zēng qí jiù zhì, kè táng xián jīn rén shī fù yú qí shàng.
乃重修岳阳楼，增其旧制，刻唐贤今人诗赋于其上。
shǔ yǔ zuò wén yǐ jì zhī.
属予作文以记之。
jù tōng: jù yǔ guān fū bā líng shèng zhuàng, zài dòng tíng yī hú.
(具 通：俱)予观夫巴陵胜状，在洞庭一湖。
xián yuǎn shān, tūn cháng jiāng, hào hào shāng shāng, héng wú jì yá zhāo huī xī yīn, qì xiàng wàn qiān.
衔远山，吞长江，浩浩汤汤，横无际涯；朝晖夕阴，气象万千。
cǐ zé yuè yáng lóu zhī dà guān yě, qián rén zhī shù bèi yǐ.
此则岳阳楼之大观也，前人之述备矣。
rán zé běi tōng wū xiá, nán jí xiāo xiāng, qiān kè sāo rén, duō huì yú cǐ, lǎn wù zhī qíng, dé wú yì hū? ruò fú yín yǔ fēi fēi, lián yuè bù kāi, yīn fēng nù háo, zhuó làng pái kōng rì xīng yǐn yào, shān yuè qián xíng shāng lǚ bù xíng, qiáng qīng jí cuī bó mù míng míng, hǔ xiào yuán tí.
然则北通巫峡，南极潇湘，迁客骚人，多会于此，览物之情，得无异乎?若夫霪雨霏霏，连月不开，阴风怒号，浊浪排空；日星隐曜，山岳潜形；商旅不行，樯倾楫摧；薄暮冥冥，虎啸猿啼。
dēng sī lóu yě, zé yǒu qù guó huái xiāng, yōu chán wèi jī, mǎn mù xiāo rán, gǎn jí ér bēi zhě yǐ.
登斯楼也，则有去国怀乡，忧谗畏讥，满目萧然，感极而悲者矣。
yǐn yào yī zuò: yǐn yào yín yǔ tōng: yín yǔ zhì ruò chūn hé jǐng míng, bō lán bù jīng, shàng xià tiān guāng, yī bì wàn qǐng shā ōu xiáng jí, jǐn lín yóu yǒng àn zhǐ tīng lán, yù yù qīng qīng.
(隐曜 一作：隐耀；霪雨 通：淫雨)至若春和景明，波澜不惊，上下天光，一碧万顷；沙鸥翔集，锦鳞游泳；岸芷汀兰，郁郁青青。
ér huò cháng yān yī kōng, hào yuè qiān lǐ, fú guāng yuè jīn, jing ying chen bi, yú gē hù dá, cǐ lè hé jí! dēng sī lóu yě, zé yǒu xīn kuàng shēn yí, chǒng rǔ xié wàng, bǎ jiǔ lín fēng, qí xǐ yáng yáng zhě yǐ.
而或长烟一空，皓月千里，浮光跃金，静影沉璧，渔歌互答，此乐何极！登斯楼也，则有心旷神怡，宠辱偕忘，把酒临风，其喜洋洋者矣。
jiē fū! yǔ cháng qiú gǔ rén rén zhī xīn, huò yì èr zhě zhī wèi, hé zāi? bù yǐ wù xǐ, bù yǐ jǐ bēi jū miào táng zhī gāo zé yōu qí mín chù jiāng hú zhī yuǎn zé yōu qí jūn.
嗟夫！予尝求古仁人之心，或异二者之为，何哉？不以物喜，不以己悲；居庙堂之高则忧其民；处江湖之远则忧其君。
shì jìn yì yōu, tuì yì yōu.
是进亦忧，退亦忧。
rán zé hé shí ér lè yé? qí bì yuē:" xiān tiān xià zhī yōu ér yōu, hòu tiān xià zhī lè ér lè" hū.
然则何时而乐耶？其必曰：“先天下之忧而忧，后天下之乐而乐”乎。
yī! wēi sī rén, wú shuí yǔ guī? shí liù nián jiǔ yuè shí wǔ rì.
噫！微斯人，吾谁与归？时六年九月十五日。