《超然台记》 苏轼

chāo rán tái jì
超然台记

fán wù jiē yǒu kě guān.
凡物皆有可观。
gǒu yǒu kě guān, jiē yǒu kě lè, fēi bì guài qí wěi lì zhě yě.
苟有可观，皆有可乐，非必怪奇伟丽者也。
bǔ zāo chuò lí jiē kě yǐ zuì guǒ shū cǎo mù, jiē kě yǐ bǎo.
哺糟啜醨皆可以醉；果蔬草木，皆可以饱。
tuī cǐ lèi yě, wú ān wǎng ér bù lè? fū suǒ wéi qiú fù ér cí huò zhě, yǐ fù kě xǐ ér huò kě bēi yě.
推此类也，吾安往而不乐？夫所为求褔而辞祸者，以褔可喜而祸可悲也。
rén zhī suǒ yù wú qióng, ér wù zhī kě yǐ zú wú yù zhě yǒu jǐn, měi è zhī biàn zhàn hū zhōng, ér qù qǔ zhī zé jiāo hū qián.
人之所欲无穷，而物之可以足吾欲者有尽，美恶之辨战乎中，而去取之择交乎前。
zé kě lè zhě cháng shǎo, ér kě bēi zhě cháng duō.
则可乐者常少，而可悲者常多。
shì wèi qiú huò ér cí fù.
是谓求祸而辞褔。
fū qiú huò ér cí fù, qǐ rén zhī qíng yě zāi? wù yǒu yǐ gài zhī yǐ.
夫求祸而辞褔，岂人之情也哉？物有以盖之矣。
bǐ yóu yú wù zhī nèi, ér bù yóu yú wù zhī wài.
彼游于物之内，而不游于物之外。
wù fēi yǒu dà xiǎo yě, zì qí nèi ér guān zhī, wèi yǒu bù gāo qiě dà zhě yě.
物非有大小也，自其内而观之，未有不高且大者也。
bǐ xié qí gāo dà yǐ lín wǒ, zé wǒ cháng xuàn luàn fǎn fù, rú xì zhōng zhī guān dòu, yòu yān zhī shèng fù zhī suǒ zài.
彼挟其高大以临我，则我常眩乱反复，如隙中之观斗，又焉知胜负之所在。
shì yǐ měi è héng shēng, ér yōu lè chū yān, kě bù dà āi hū! yú zì qián táng yí shǒu jiāo xī, shì zhōu jí zhī ān, ér fú chē mǎ zhī láo qù diāo qiáng zhī měi, ér bì cǎi chuán zhī jū bèi hú shān zhī guān, ér shì sāng má zhī yě.
是以美恶横生，而忧乐出焉，可不大哀乎！余自钱塘移守胶西，释舟楫之安，而服车马之劳；去雕墙之美，而蔽采椽之居；背湖山之观，而适桑麻之野。
shǐ zhì zhī rì, suì bǐ bù dēng, dào zéi mǎn yě, yù sòng chōng chì ér zhāi chú suǒ rán, rì shí qǐ jú.
始至之日，岁比不登，盗贼满野，狱讼充斥；而斋厨索然，日食杞菊。
rén gù yí yú zhī bù lè yě.
人固疑余之不乐也。
chù zhī qī nián, ér mào jiā fēng, fā zhī bái zhě, rì yǐ fǎn hēi.
处之期年，而貌加丰，发之白者，日以反黑。
yǔ jì lè qí fēng sú zhī chún, ér qí lì mín yì ān yǔ zhī zhuō yě.
予既乐其风俗之淳，而其吏民亦安予之拙也。
yú shì zhì qí yuán pǔ, jié qí tíng yǔ, fá ān qiū gāo mì zhī mù, yǐ xiū bǔ pò bài, wèi gǒu quán zhī jì.
于是治其园圃，洁其庭宇，伐安丘、高密之木，以修补破败，为苟全之计。
ér yuán zhī běi, yīn chéng yǐ wéi tái zhě jiù yǐ, shāo qì ér xīn zhī.
而园之北，因城以为台者旧矣，稍葺而新之。
shí xiāng yǔ dēng lǎn, fàng yì sì zhì yān.
时相与登览，放意肆志焉。
nán wàng mǎ ěr cháng shān, chū mò yǐn jiàn, ruò jìn ruò yuǎn, shù jī yǒu yǐn jūn zǐ hū! ér qí dōng zé lú shān, qín rén lú áo zhī suǒ cóng dùn yě.
南望马耳、常山，出没隐见，若近若远，庶几有隐君子乎！而其东则庐山，秦人卢敖之所从遁也。
xī wàng mù líng, yǐn rán rú chéng guō, shī shàng fù qí huán gōng zhī yí liè, yóu yǒu cún zhě.
西望穆陵，隐然如城郭，师尚父、齐桓公之遗烈，犹有存者。
běi fǔ wéi shuǐ, kǎi rán tài xī, sī huái yīn zhī gōng, ér diào qí bù zhōng.
北俯潍水，慨然太息，思淮阴之功，而吊其不终。
tái gāo ér ān, shēn ér míng, xià liáng ér dōng wēn.
台高而安，深而明，夏凉而冬温。
yǔ xuě zhī cháo, fēng yuè zhī xī, yǔ wèi cháng bù zài, kè wèi cháng bù cóng.
雨雪之朝，风月之夕，予未尝不在，客未尝不从。
xié yuán shū, qǔ chí yú, niàng shú jiǔ, yuè tuō sù ér shí zhī, yuē:" lè zāi yóu hū! quot fāng shì shí, yǔ dì zǐ yóu, shì zài jǐ nán, wén ér fù zhī, qiě míng qí tái yuē" chāo rán", yǐ jiàn yú zhī wú suǒ wǎng ér bù lè zhě, gài yóu yú wù zhī wài yě.
撷园蔬，取池鱼，酿秫酒，瀹脱粟而食之，曰：“乐哉游乎！"方是时，予弟子由，适在济南，闻而赋之，且名其台曰“超然”，以见余之无所往而不乐者，盖游于物之外也。