《卖柑者言》 刘基

mài gān zhě yán
卖柑者言

háng yǒu mài guǒ zhě, shàn cáng gān, shè hán shǔ bù kuì.
杭有卖果者，善藏柑，涉寒暑不溃。
chū zhī yè rán, yù zhì ér jīn sè.
出之烨然，玉质而金色。
zhì yú shì, jiǎ shí bèi, rén zhēng yù zhī.
置于市，贾十倍，人争鬻之。
yǔ mào dé qí yī, pōu zhī, rú yǒu yān pū kǒu bí, shì qí zhōng, zé gàn ruò bài xù.
予贸得其一，剖之，如有烟扑口鼻，视其中，则干若败絮。
yǔ guài ér wèn zhī yuē:" ruò suǒ shì yú rén zhě, jiāng yǐ shí biān dòu, fèng jì sì, gōng bīn kè hū? jiāng xuàn wài yǐ huò yú gǔ yě? shén yǐ zāi, wèi qī yě!" mài zhě xiào yuē:" wú yè shì yǒu nián yǐ, wú lài shì yǐ shí wú qū.
予怪而问之曰：“若所市于人者，将以实笾豆，奉祭祀，供宾客乎？将炫外以惑愚瞽也？甚矣哉，为欺也！”卖者笑曰：“吾业是有年矣，吾赖是以食吾躯。
wú shòu zhī, rén qǔ zhī, wèi cháng yǒu yán, ér dú bù zú zi suǒ hū? shì zhī wèi qī zhě bù guǎ yǐ, ér dú wǒ yě hū? wú zi wèi zhī sī yě.
吾售之，人取之，未尝有言，而独不足子所乎？世之为欺者不寡矣，而独我也乎？吾子未之思也。
jīn fū pèi hǔ fú zuò gāo bǐ zhě, guāng guāng hū gān chéng zhī jù yě, guǒ néng shòu sūn wú zhī lüè yé? é dà guān tuō cháng shēn zhě, áng áng hū miào táng zhī qì yě, guǒ néng jiàn yī gāo zhī yè yé? dào qǐ ér bù zhī yù, mín kùn ér bù zhī jiù, lì jiān ér bù zhī jìn, fǎ yì ér bù zhī lǐ, zuò mí lǐn sù ér bù zhī chǐ.
今夫佩虎符、坐皋比者，洸洸乎干城之具也，果能授孙、吴之略耶？ 峨大冠、 拖长绅者，昂昂乎庙堂之器也，果能建伊、皋之业耶？盗起而不知御，民困而不知救，吏奸而不知禁，法斁而不知理，坐糜廪粟而不知耻。
guān qí zuò gāo táng, qí dà mǎ, zuì chún lǐ ér yù féi xiān zhě, shú bù wēi wēi hū kě wèi, hè hè hū kě xiàng yě? yòu hé wǎng ér bù jīn yù qí wài, bài xù qí zhōng yě zāi? jīn zi shì zhī bù chá, ér yǐ chá wú gān!" yǔ mò mò wú yǐ yīng.
观其坐高堂，骑大马，醉醇醴而饫肥鲜者，孰不巍巍乎可畏，赫赫乎可象也？又何往而不金玉其外，败絮其中也哉？今子是之不察，而以察吾柑！”予默默无以应。
tuì ér sī qí yán, lèi dōng fāng shēng huá jī zhī liú.
退而思其言，类东方生滑稽之流。
qǐ qí fèn shì jí xié zhě yé? ér tuō yú gān yǐ fěng yé?
岂其愤世疾邪者耶？而托于柑以讽耶？